‘Y Wal’. Dyna oedd teitl sioe Ysgol Gynradd Aberaeron eleni! Ond pa wal? Wal fawr Tsiena? Wal Berlin? Neu Wal ‘Cofio Tryweryn’? Na! Ein wal ni ein hunain yma yn Harbwr Aberaeron. Dyna beth oedd sioe. Swynwyd y gynulleidfa ar ddwy noson wrth iddynt gael eu tywys trwy’r ddwy ganrif a mwy diwethaf o hanes yr harbwr. Dechreuwyd gyda’r enwog Alban Thomas Jones Gwynne yn cyhoeddi’r siarter a arweiniodd at adeiladu’r harbwr a datblygiad Aberaeron fel tref forwrol a masnachol. Clywyd am adeiladu’r llongau mawr ac atgoffwyd ni o enwau rhai o’r llongau hynny a deithiodd i bedwar ban byd gyda bechgyn lleol ar eu bwrdd. Mae enwau’r llongau yn fyw o hyd yn enwau tai Aberaeron heddiw! Gwelwyd y dyrfa wrth yr harbwr yn ffarwelio wrth i deuluoedd lleol ymfudo i Ohio yn 1818 oherwydd gorthrwm tirfeddianwyr. Wrth gwrs mae’r cysylltiadau rhwng Aberaeron ag Ohio yn parhau hyd heddiw. Cofiwyd hefyd am bysgotwyr lleol ac yn arbennig y teulu Jenkins. Mor braf oedd cael dau o’u disgynyddion o’r Ysgol yn adrodd eu hanes. Portreadwyd taith stormus nifer o’r pysgotwyr hynny yn llawn hiwmor. Mewn golyga hynod liwgar, atgoffwyd y gynulleidfa o’r hyn sy’n denu’r tyrfodd i harbwr Aberaeron bob blwyddyn. O’r ffair ym mis Tachwedd i dynnu gelyn ar draws yr harbwr yn yr haf, i’r carnifal unigryw a Gŵyl y Mecryll i gloi’r tymor gwyliau. Trwy gyfrwng ffilm gwelwyd disgyblion y Dosbarth Meithrin yn ‘crwydro’r’ safle adeiladu ac yn holi, “Pam fod angen y morglawdd newydd arnom?” I gloi’r perfformiad, talwyd gwrogaeth i gwmni BAM am eu gwaith a’u dyfalbarhad trwy ddawns fywiog. Dyma oedd perfformiad a fydd yn dal yn y cof am amser hir a pa well ffordd o drosglwyddo hanes ein tref i’r genhedlaeth nesaf. Llongyfarchiadau i bawb a fu ynghlwm â’r sioe. Mair Jones

As the UK and Welsh 'Sports Personality of the Year' reviews are about to be broadcast on BBC TV it's worth sparing a thought for local cycling hero Josh Tarling. Compared to his stellar 2023 season it’s been a somewhat cruel 2024 for the professional track & road time trial specialist from Ffos-y-ffin who continues to ride for the UK-based Ineos Grenadiers team. Josh started the 2024 season well … A team pursuit victory and a 3rd place in the Madison race at the UCI Track Cycling Nations Cup at Adelaide, Australia in early February. A road time trial stage victory at the O Gran Camino (The Great Way) staged through the Galicia region of Spain in late February. A 6th place at the Dwars door Vlaanderen one-day road race on the treacherous Belgian cobblestones in late March. Another victory in the elite time trial race at the UCI National Championships in June, repeating his previous win in 2023. Sadly, for this year’s ‘higher profile’ events, lady luck has not quite been on Josh’s side despite his continuing great form. He was ... Denied at least a bronze (or a probable silver) medal in the Olympic Road Time Trial after sustaining the only puncture of the race on the rain-soaked streets of Paris. He missed out on a medal by a mere 2 seconds. A soul-destroying result for Josh as well as his family and fans. Forced to abandon after a horrible high-speed crash on stage 9 of his ‘Grand Tour’ debut in La Vuelta (the Tour of Spain) in August, after a promising 6th place finish in the stage 1 time-trial. Edged out to 4th place at the UCI Road World Championships time trial in Zurich, Switzerland. More bad luck struck Josh when he suffered broken ribs after a crash in the Tour of Croatia in early October. To add insult to injury (no pun intended) his accident resulted in him having to withdraw from the UCI Track Cycling World Championships in Denmark. That said, it has to be recognised that, despite being a mere 20 years of age, Josh is regularly mixing it with arguably the top 2 time trialists in the world, in the shape of older riders Remco Evenepoel (Belgium) and Josh’s Ineos-Grenadiers team-mate Fillipo Ganna (Italy). Josh had already previously finished in 3rd place behind this pair in the 2023 UCI World Championships time trial after a stunning performance (aged 19) which finished spectacularly on the steep cobbled ramparts of Stirling Castle in Scotland. This performance really raised Josh's public profile as it was broadcast live on mainstream UK TV. To match that, on stage 4 of the renowned the 2024 Citerium du Dauphine race in France the 34km time trial from Saint-Germain-Laval to Neulise saw Josh lead the entire field of racers by 1 second at the second time check, only to be nudged into 2nd place by the renowned Remco Evenepoel at the finish. A great performance against an elite field of competitors, this further consolidated his place in the upper echelons of world time trialists. Continuing in a positive vein, the challenges that he has faced in 2024 will surely be character-building in the long term. His disappointment after his string of narrow podium misses and crash-related abandonments was evident in his TV interviews, particularly after the 4th place in the UCI time trial in Zurich. He is clearly a driven and self-critical young man despite his incredible achievements to date at a world level, let alone the UK. This bodes well for any athlete. His potential to hit new heights has been further rubber-stamped by a 3-year contract extension to 2027 by his team, Ineos-Grenadiers. Given that Josh already has 10 years of full-time competitive cycling under his lycra there’s no knowing where he’ll be when he reaches his mid-30s, which is when many of the greats were in their prime … including a certain Geraint Thomas ;) Here's hoping that Josh continues to grow as an athlete. He’s got great support team from his father Mike (a Welsh track and road cyclist), mother Dawn and younger brother Finlay (also a professional cyclist with Israel Premier Tech Academy). Of course, it goes without saying that the residents of the Aberaeron area are all 100% behind Josh and are wishing him ‘pob lwc’ through 2025! Paris Olympics send-off for Josh at Aberaeron bakers 'Y Popty'. Left to right: Pete 'Bach' Evans, Ray 'Penmaesglas', Sian Thomas, Mike & Dawn Tarling. For anyone interested, there’s plenty of Josh-related information online: Josh's Story: https://www.britishcycling.org.uk/article/20240726-My-Story--Josh-Tarling-0 Pro Cycling Statistics: Josh & Finlay https://www.procyclingstats.com/rider/joshua-tarling/start https://www.procyclingstats.com/rider/finlay-tarling

Braint oedd gwahodd Catrin Stevens i gyfarfod mis Hydref y Gymdeithas. Mae Catrin yn hanesydd nodedig ac yn arbenigo mewn hanes merched. Testun ei chyflwyniad oedd ‘Apêl Merched dros Heddwch 1923-24’. Mae hi a nifer o ferched blaengar yng Nghymru wedi bod yn rhan o grŵp ‘Heddwch Nain/Mam-gu’ a ddaeth at ei gilydd wedi darganfod deiseb o 1923-24. Cafwyd hanes anhygoel y ddeiseb wrth iddi gael ei darganfod mewn cist dderw yn Sefydliad y Smithsonian yn Washington, a’r ymgyrch i’w chael yn ôl I Gymru. Gwireddwyd eu breuddwyd yn Rhagfyr 2022 pan gyrhaeddodd y ddeiseb (7 milltir o hyd) y Llyfrgell Genedlaethol Aberystwyth. Mae arni 390,296 o lofnodion o bob rhan o Gymru ac mae’r gwaith o drawsgrifio'r holl enwau bron ar ben. Apêl yw’r ddeiseb oddi wrth ferched yng Nghymru ar i ferched America alw am ‘Gyfraith nid Rhyfel’ ac i America ymuno â Chynghrair y Cenhedloedd newydd. Disgrifiodd rôl degau o unigolion lleol a fu’n ddygn yn trefnu’r ddeiseb yn eu hardaloedd drwy gerdded o dŷ i dŷ. Bu'r rhain mor hanfodol i’r ymgyrch. Dangoswyd i ni enwau a llofnodion unigolion o Aberaeron a’r cyffiniau a fu’n trefnu a llofnodi'r ddeiseb. Creodd hyn gynwrf arbennig ymhlith y gynulleidfa. Gallwch ddarllen mwy am yr hanes diddorol hwn ar- https://www.wcia.org.uk/cy/treftadaeth-heddwch/deiseb-menywod Diolch, Mair Jones

Cyflwynwyd ar ran Barbara Roberts, Aberaeron. Does dim rhaid mynd ymhell i weld rhyfeddodau. Maent ar ein stepen drws ond yn aml rydym yn eu hanwybyddu ac yn chwilio am fan gwyn fan draw. Tro yma aethom mor bell ag Aberystwyth i Amgueddfa Ceredigion sy’n llawn o bethau difyr yn adlewyrchu bywyd unigryw ein hardal; ei diwydiannau a’i ddiwylliant. A thu ôl i bob gwrthrych mae stori: Merched Beca, Ymfudo, Smyglwyr, Mordwyo, y Beirdd, y Dirwedd, Ffermio... Roedd ‘na thlodi mawr ond roedd hefyd dyfeisgarwch a doniau, sgiliau a chrefftau, mewn oes pan roedd rhaid bod yn hunangynhaliol. Roedd cwestiynau i’w hateb: Pryd adeiladwyd yr adeilad? Gan bwy? Pam? Tynnwyd sylw hefyd at yr arddangosfa o’r Amgueddfa Brydeinig a gwaith chwech o artistiaid lleol, y Mwyafrif Byd-eang yn datgan eu hymateb i ‘r Ymerodraeth. Ac wedyn roedd te yn y caffi. Diwrnod i'w gofio. Barbara

Roedd CAS yn falch iawn o groesawu diweddariad ynghylch Cynllun Amddiffyn Arfordirol Aberaeron gan gynrychiolydd lleol BAM, Gwen Clements, ar ôl y Cyfarfod Cyffredinol Blynyddol neithiwr. Yn ôl y disgwyl, roedd digon o ryngweithio holi-ac-ateb bywiog oddi wrth y gynulleidfa trwy’r cyflwyniad, yn enwedig yng ngoleuni’r stormydd diweddar, y llanw uchel a’r gefnogaeth ragorol gan gontractwyr BAM a busnesau lleol i drigolion Pen Cei. Diolch yn fawr i Gwen am ateb yr ystod eang o gwestiynau ac am gadarnhau y cwmpas gwaith o fewn cytundeb BAM. Daeth maint estyniad 250m Pier y Gogledd a’r rhodfa ganolog ar hyd yr asgwrn cefn yn amlwg o’r ddelwedd efelychiedig isod (o BAM). Heb fod yn sicr os mai twll par 3 neu par 4 yw....efallai y bydd yn amrywio gyda'r llanw! Dangoswyd collage o luniau hanesyddol o'r harbwr o archif CAS hefyd gan Gwen. Bydd hwn yn cael ei drosglwyddo i Elizabeth Evans o Gyngor Tref Aberaeron i benderfynu lleoliad addas i'w arddangos yn y dref. Roedd fersiynau dwyieithog o gylchlythyrau BAM hefyd ar gael (mae fersiynau Ch1 a Ch2 wedi'u hatodi er gwybodaeth). Mae rhain yn cynnwys cwestiynau cyffredinol, gwaith sydd i ddod, mesurau rheoli traffig, erthyglau a lluniau. Diolch eto i Gwen ac i bawb a fynychodd ac a gymerodd ran.

Dyma ddetholiad o ffotograffau o orymdaith Gŵyl Dewi Ysgol Gynradd Aberaeron ers yr wythdegau cynnar. Mae’r digwyddiad yn un pwysig yng nghalendr blynyddol Aberaeron, ac sy’n dal i ddenu tyrfa luosog i’r dre bob mis Mawrth. Erbyn hyn mae nifer o drefi ar draws Cymru yn cynnal parêd, ond credir mai Aberaeron oedd y cyntaf! https://www.facebook.com/share/v/Ty8qGmJFkAfEqScT/?mibextid=KsPBc6

Mae Cranogwen ers blynyddoedd wedi bod yn arwres Gymreig anenwog. Mae yr awdures Jane Aaron yn gwneud llawer i wrthdroi hyn yn ei llyfr yn dwyn yr un enw a gyhoeddwyd yn 2023. Cawsom y fraint o wrando ar ei chyflwyniad yn Gymraeg yn ein cyfarfod mis Chwefror. Mae’r ddelwedd drawiadol ar glawr y llyfr o Cranogwen, yn ei phentref genedigol Llangrannog, gan yr artist lleol, Meinir Mathias. Gweler erthygl oddi tano gan Jane yn crynhoi bywyd anhygoel Cranogwen, neu Sarah Jane Rees, i roi iddi ei henw bedydd.

Yn seiliedig ar gyfweliad â Mair Rees, Castell y Geifr, Mehefin 2011. Yn ystod y 1920au roedd fy nhad-cu a mam-gu, Jos a Lil Rees, yn ffermio yn y Rhondda. Ar ôl y dirwasgiad cawsant gyfle i rentu Fferm Castell y Geifr yn Llanarth ac yn 1927 dyma nhw’n deithio yno ar gefn motor-beic gyda ‘sidecar’ a dilynodd y dodrefn, yr ieir, y ci a fy hen dad-cu a mam-gu mewn lori a chanddi teiars rwber soled. Ar y pryd roedd fy nhad yn 17 mlwydd oed a theithiodd ef i Aberaeron ar y trên: Nid yn unig oedd rhaid iddo edrych ar ôl ei frodyr a chwiorydd iau ar hyd y daith ond ef hefyd oedd yn gyfrifol am gludo’r anifeiliaid, ceffylau, gwartheg a moch ar y daith a barodd 17 awr. Ar ôl cyrraedd Aberaeron rhoddodd y stesionfeistr gyfarwyddiadau i’r plant ac bu rhaid iddynt gerdded gyda’r anifeilaidd yr holl ffordd i Gastell y Geifr. Ar hyd y ffordd daeth pobl allan i’w cyfarch a’u croesawu i’r ardal. Roedd pawb i weld yn gwybod pwy oeddent a ble roddent yn mynd. Yn rhyfedd, roedd Fferm Castell y Geifr yn wag ar gyfer fy nhad-cu a mam-gu am fod y tenantiaid blaenorol wedi symud i Aberaeron. Roedd Tom Lloyd Evans, y tenant blaenorol, yn ffermio moch ac yn allforio bacwn i Dde Cymru. Pan ddaeth y rheilffordd i Aberaeron, gwelodd Mr Evans ei gyfle a symudodd i Fferm Pengarreg a sefydlu busnes tebyg yno, gan ddefnyddio’r rheilffordd i gludo bacwn i drefi De Cymru. Roedd gan fy nhad stori ddoniol am y rheilffordd yn y 1940au. Roedd fy nhad ar bwyllgor rheoli y Co-op ac un diwrnod roedd angen lifft ar Jack Jones, rheolwr y siop, i deithio i Aberaeron er mwyn dal y trên i fynd i gyfarfod pwysig. Yn anffodus roedd y trên wedi gadael pan gyraeddasant y Stesion a dyma’r Stesionfeistr heb oedi yn ffonio stesion Ciliau Aeron ac o fewn ychydig o funudau roedd y trên wedi dychwelyd i Aberaeron er mwyn codi Jack Jones.

Bryngaer Pendinas: Prosiect Partneriaeth ar y cyd rhwng Ymddiriedolaeth Archaeolegol Dyfed a Chomisiwn Brenhinol Henebion Cymru (CBHC).

Am ei fod yn rhatach, y bws a ddefnyddiai’n teulu ni bob amser. Ond ar ddau achlysur mi ges fynd ar y trên o Abaeraeron i Lanbed, a hynny am yr un rheswm ddwywaith. Ond yn gyntaf rhaid son am y Pictiwrs. Ar nos Lun a nos Iau roedd y pictiwrs yn cael eu cynnal yn Neuadd Goffa Aberaeron, o dan gyfarwyddyd yr entrepreneur DC Lloyd Birmingham House. Ddwy noson arall byddai’r Cei yn cael yr un dangosiadau a Llanbed un noson a Dydd Sadwrn. Roeddwn i’n cael mynychu’r pictiwrs (un pictiwr bach a un pictiwr mawr, a’r Pathe News yn y canol) un waith yr wythnos. Ar y ddau achlysur dan sylw, rywbryd tua diwedd y 40au, roedd dau bictiwr arbennig o ddeniadol i’w dangos ar y nos Iau yn Aberaeron, sef Robin Hood a Just William’s Luck. Yr aflwydd oedd eu bod yn clasio gyda’r Gymanfa Ganu. Roedd colli’r Gymanfa wrth gwrs mâs o’r cwestiwn, yn enwedig i fab y gweinidog. Fe drefnodd Mam felly, chwarae teg iddi, drît arbennig i finnau a ’mhennaf ffrind, Eryl Jones, Brodawel, sef trip ar y trên i Lanbed ar Ddydd Sadwrn i weld y ddau bictiwr. Brith gof sy gen i. Eistedd yn y compartment ac o dro i dro hwpo’n pennau drwy’r ffenest i weld yr injian yn y pen blaen, a chael llond ein llygaid o lwch yn wobr am fod mor ffol. Cafwyd blas anghyffredin ar y ddwy ffilm wrth gwrs. Ond roedd gan ein teulu ni gysylltiad agos am reswm arall â byd y trên. Drws nesaf i’r Mans yn Wellington Street, yn Gilvin, roedd gyrrwr y trên Mr Griffiths yn byw. Mi fydden yn cael mynd mewn gyda’r nos i gegin Gilvin drwy’r drws ochr. Rwy’n cofio dau beth yn arbennig. Un yw bod Mr Griffiths, yn wahanol i ni, yn cael swper wedi’i goginio ar ôl dod adref o’r gwaith, a’r aroglau amheuthun yn llenwi’r gegin. Yr ail beth oedd Mrs Griffiths yn smwddio crys pêl droed coch â rhif 8 ar ei gefn. Roedd Gordon Griffiths yn chwarae centre-forward yn nhîm amatur Cymru ar y pryd, a’i fam yn gorfod golchi a smwddio’i grys. Roedd ei frawd hŷn Stuart hefyd yn bêldroediwr o fri, yn chwarae, fel Gordon, i Aberystwyth, ond ambell dro i Aberaeron hefyd. Y brodyr Griffiths wrth gwrs oedd ’yn arwyr pennaf i. A diolch i’r trên y ces i’r fraint o fyw drws nesaf iddyn nhw. Cynog Dafis Awst 2011

Prysurdeb y iard oedd yn taro dyn gynta’ – loriau masnachwyr lleol yn cywain glo, blawd a nwyddau eraill o bob math i siopau, busnesau ac unigolion yn y dre. Y lorïau rwy’n cofio orau yw rhai Josiah Jones, Glanmor Stores, a Dewi (Glo) Jones, Regent Street. Dewi oedd yn cludo y bagiau, llythyron a pharseli o Swyddfa’r Post i ddal y trên ddiwedd y pnawn. Cofiaf Ivor Jenkins (minnau yn gwmni ac ychydig o help) yn mynd â bocsed o gimychiaid wedi eu pacio mewn blawd llif i’w danfon i Billingsgate ar y trên chwech. Bore wedyn byddent yn Llundain mewn pryd i ddal y farchnad. ‘Rown yn meddwl fod Ivor yn lwcus drosben i gael gadael yr ysgol yn bedair ar ddeg i fynd i bysgota gyda Mr Twm (Crescent) Morgan ar y ‘La Belle’. Yn ystod misoedd yr haf byddai ymwelwyr yn treulio’u gwyliau yn y ‘Camping Coach’. Yn y iard tu ôl i’r Monachty roedd depo bysiau Crosville. (Rhai coch rwyf yn cofio gynta – a’r Western Welsh yn las.) O tu allan i’r hen Geltic a Manchester House y safai’r bysiau i fynd i Aberystwyth, Aberteifi a Llambed. Byddai’r Western Welsh yn rhedeg i’r Cei a Llandysul a Chaerfyrddin, a bysiau James bob dydd a.m. / p.m. i Rydaman trwy Lambed. Yn 1946/47 byddai tua hanner dwsin o ni gryts Aberarth yn dal y bws 11 a.m. i Aberaeron. I mewn â ni at Enoc y barbwr i gael ein cneifio – byddem i gyd yn dal yr un bws yn troi ‘nôl am Aberystwyth. Ni fuodd barbwr cyflymach nag Enoc! Roedd ei weld yn eillio cwsmer yn brofiad brawychus – atsain o Sweeney Todd. Dylid nodi y nifer sylweddol o ddynion lleol oedd yn cael eu cyflogi ar y bysiau ac yn y stesion. Gwyddai pawb yn y dre pwy oedd y ‘drivers’ a’r ‘conductors’ – gallwn enwi nifer ohonynt hyd heddi. Dylid cofio bysiau bach Llyseinon yn eiddo Dafydd Evans a’i feibion. Roeddent yn rhedeg gwasanaethau gwledig, e.e. i Lambed ar ddiwrnod mart trwy Mydroilyn a Dihewyd. Y bysiau hyn gariai tîm ffwtbol Aberaeron ar hyd a lled Sir Aberteifi. Nhw oedd yn ein cludo i Gaerdydd i weld Cymru’n chwarae; cafwyd nifer fawr o dripiau cofiadwy, a rhai fyddai’n well eu hanghofio efallai. Y trip mwyaf anturus oedd yr un i Lundain (1959) i chwarae tîm yn Chiswick – ond nid dyma’r lle i adrodd yr hanes hynny. Os methai rywun i gael trên neu fws i rywle roedd tacsi Moc Jenkins ar gael, dim ond bod digon o amser gan y sawl oedd eisiau. Nid oedd Moc o’r un dras ag Enoc. Mehefin, 2011Mehefin, 2011.

Yn seiliedig ar gyfweliad gyda Mrs Doris Jones, Mehefin 2011. Treuliais fy mhlentyndod yn ystod y 1930au ym Mhenparc a safai tu allan i Aberaeron i gyfeiriad Neuaddlwyd ac yn agos i’r afon Aeron a’r rheilffordd. Roedd fy nhair chwaer a minnau’n amseru’n symudiadau wrth ddyfodiad y trên. Collais fy mam yn ifanc iawn a roedd fy nhad yn gadael y tŷ am 5.30 y bore i seiclo i’w waith yng Nghapel y Groes (heb fod yn bell o Gribyn). Ei gyfarwyddyd i ni’r merched oedd i godi am 7.30 pan fyddem yn clywed y trên yn cyrraedd y groesfan, a dyna beth fyddem yn ei wneud bob bore. Mae gennyf nifer o atgofion o garedigrwydd criw y trên i ni’r plant. Un diwrnod roedd fy chwaer ieuengaf a minnau wedi mynd i hel mwyar duon ar bwys Wig Wen ac wrth chwarae roeddwn wedi rhoi sudd y mwyar o’m dwylo ar wyneb fy chwaer nes iddi edrych fel petai’n waed i gyd. Dyma’r trên yn cyrraedd a Williams y gard yn sylwi ar gyflwr fy chwaer. Ar unwaith fe stopiodd y trên a dod draw atom yn syth i sicrhau ei bod yn iawn! Yn aml byddwn yn dod adref o’r dref wedi fy llwytho ar ôl siopa a byddai Oswyn Evans bob amser yn stopio’r trên wrth y groesfan ar bwys y tŷ fel nad oeddwn yn gorfod cerdded o Holt Neuadd-Lwyd.. Roedd gennym berthynas a alwem yn Wncwl Dafydd, er nad oedd yn ewythr go iawn. Roedd Wncwl Dafydd yn archwilydd ar y rheilffordd a byddai’n dod weithiau yn rhinwedd ei swydd i Aberaeron. Byddai bob amser yn ysgrifennu i roi gwybod i ni a byddem yn cwrdd ag ef ar Holt Neuaddlwyd ac yn ddi-ffael fe roddai hanner coron yr un i’r pedair ohonom – swm anghyffredin o hael ar y pryd! Pan fyddai priodas yn digwydd yng Nghapel Neuaddlwyd, a bod y trên yn mynd heibio, byddai chwiban y trên i’w glywed a byddai’r chwibanu yn para am tua milltir heibio’r Capel. Digwyddodd hyn ar gyfer fy mhriodas i ac ar gyfer fy chwiorydd. Rwy’n cofio un damwain angheuol yn y 1950au. Roedd dyn a oedd yn adnabyddus i bawb fel Jim Llain yn crwydro ar hyd y lein fel y gwnâi yn aml rhwng Bryn pithyll a Llety Siôn. Roedd yn fud ac yn fyddar ac felly ni synhwyrodd fod y trên yn dod tuag ato ac yn anffodus methodd y gyrrwr stopio mewn pryd. Roeddem hefyd yn defnyddio’r bysiau rhwng Aberaeron a Llanbedr. Rwy’n cofio’n direidi ni fel plant yn procio un condyctor yn arbennig am ei fod mor ddiamynedd gyda ni. John poenus fyddem yn ei alw – gwell peidio rhoi ei enw iawn – ond byddem yn cael sbort trwy ddweud wrtho ein bod am fynd i Grey Hall yn lle Neuaddlwyd neu Black Gate, yn lle Clwyd Ddu. Rwy’n cofio hefyd adeg pan oedd Doreen, y ferch, yn teithio ar ei phen ei hunan i’r ysgol gynradd yn Aberaeron. Nid oedd ond tua pum mlwydd oed pan aeth un diwrnod ar y bws anghywir. Wrth i’r bws droi am Aberystwyth dyma Doreen yn sylweddoli ei chamgymeriad ac ar unwaith fe stopiodd y bws ac aros nes i’r conductor sicrhau ein bod yn ddiogel ar fws Llambed!